• ट्रेंडिंग
  • सदरे
  • ग्रंथनामा
  • कला - संस्कृती
  • दिवाळी २०२०
  • अर्धे जग
  • अजूनकाही

अजूनकाही

दिवाळी २०२४

लेख

दीपावली २०२३

लेख

दिवाळी २०२२

लेख

दिवाळी २०२१

निवडक ‘अक्षरनामा’
विशेष लेख

दिवाळी २०१८

संकीर्ण
माणसं : कालची, आजची, उद्याची

दिवाळी २०२०

लेख
जर...तर

दिवाळी २०१७

संपादकीय
संकीर्ण
ऑनलाईन\सोशल मीडिया
माध्यमांचं अधोविश्व
तळवलकर : एक मूल्यमापन

सदर

सरदार पटेलांची पत्रे
आडवा छेद
फिलॉसॉफी ‘जगण्या’साठी!
वास्तव-अवास्तव
पहिले महायुद्ध... १०० वर्षांनंतर
#जेआहेते
सत्योत्तरी सत्यकाळ
सडेतोड
रौशनख़याल तरुण
फोकस-अनफोकस
सिने-सौंदर्य
गांधी @ १५०
सिनेपंचनामा
इनसाइडर
‘कळ’फलक
मागोवा २०१६चा
चिनी माती
चला, शास्त्रीय संगीत ऐकू या
न-क्लासिक
सत्तावर्तन
चैत्यभू'मी'तला 'मी'!
लक्ष्मणरेषेवरून

दिवाळी २०१७

संपादकीय
संकीर्ण
ऑनलाईन\सोशल मीडिया
तळवलकर : एक मूल्यमापन
माध्यमांचं अधोविश्व
प्रास्ताविक
मुलाखत
व्यक्तिचित्रे
लेख

संपादकीय

संपादकीय
संतापकीय

पडघम

कर्नाटक निवडणूक २०१८
रामचंद्र गुहा @ 60
बाबरी पतन @ २५
गुजरात निवडणूक २०१७
महिला दिन विशेष
विदेशनामा
देशकारण
साहित्य संमेलन विशेष
बालदिन विशेष
माध्यमनामा
राज्यकारण
राष्ट्रीय-आंतरराष्ट्रीय
अर्थकारण
कोमविप (कोकण, मराठवाडा, विदर्भ, प.महाराष्ट्र)
सांस्कृतिक
साहित्यिक
उद्योगनामा
क्रीडानामा
तंत्रनामा
विज्ञाननामा

अर्धेजग

महिला दिन विशेष
कळीचे प्रश्न
खाणं\पिणं\लेणं
आरोग्य

संकीर्ण

ललित
वर्षाखेर विशेष
मुलाखत
श्रद्धांजली
विनोदनामा
फोटोएसे
व्यंगनामा
ब्लॉगांश
पुनर्वाचन
वाद-संवाद

आमच्यासाठी लिहा

आमच्याविषयी

संपर्क

Menu

  • Login
  • Go to Booksnama
  • Terms of use
  • Privacy Policy
  • Login
  • Go to Booksnama
  • Likes us on  
  • Follow us on 
  • Subscribe our channel on 
  • Terms of use
  • Privacy Policy

तुळाजी आंग्रे, ‘सुवर्णदुर्गा’ची इंग्लंडमधील स्मृती आणि आरमारी पराभवाचे दूरगामी परिणाम 

भारताचं स्वातंत्र्य जाऊन पारतंत्र्य येण्याचं एक मुख्य कारण आरमाराचा अभाव हेच होतं. समुद्र पर्यटनावर धार्मिक कारणं देऊन बंदी आली. समुद्रपर्यटन केलंच, तर प्रायश्चित्त घेण्याची खुळचट पद्धत जवळजवळ १९३५-४०सालापर्यंत सुशिक्षितांतही चालू राहिली. मराठा आरमार त्या काळातलं एकमेव भारतीय आरमार होतं. ते नष्ट करून भारतीयांनी एकंदरीत समुद्राकडेच पाठ फिरवली. त्याचे दुष्परिणाम आपण आजवर भोगत आलो.......

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Thu , 16 November 2023
  • 0 Comments
  • 1 Like

फाळणीचा खरा आरोपी माउंटबॅटनच, असं बहुतेक भारतीय, ब्रिटिश आणि अमेरिकन लेखक मानतात!

माउंटबॅटन मनानं इतका दुष्ट होता की, माहितीपटात रॅडक्लीफच्या पत्नीचा अभिनय करणारी लेडा हॉजसन नटीनं म्हटलं आहे, ‘त्यांनी जर लोखंडी खिळा गिळला तर त्याचा कॉर्कस्क्रू होऊन शरीरातून बाहेर येईल.’ स्वतःच्या राज्यात झालेल्या भयानक नरसंहाराचं त्याला कुठलंच सोयरसुतक नव्हतं. भारतापासून काश्मीर आणि हैदराबाद संस्थानं वेगळी करण्यासाठी त्याने केलेले प्रयत्न इतिहासकार कधीच विसरणार नाहीत.......

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Tue , 17 August 2021
  • 0 Comments
  • 1 Like

‘राष्ट्रीय सागर दिन’ : बाहेर न दिसणारा आणि गाजावाजा न होणारा एक महत्त्वाचा दिवस!

५ एप्रिल १९१९ रोजी ‘लॉयल्टी’ ही भारतीय मालकीच्या सिंदिया शिपिंग कंपनीची पहिली बोट मुंबईहून इंग्लंडला जायला निघाली. उद्या त्याला १०१ वर्षं पूर्ण होतील. तेव्हापासून आधुनिक युगातलं भारताचं व्यापारी नौवहन सुरू झालं. १९६४ पासून तो दिवस भारताचा ‘नॅशनल मॅरिटाईम डे’ म्हणून साजरा केला जातो. सिंदियाचा अस्तित्वासाठीचा लढा भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्याचाच भाग, पण एक वेगळा विषयच आहे.......

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Sat , 04 April 2020
  • 0 Comments
  • 2 Like

कमाल अतातुर्क, खिलाफत आणि निजाम

१९४८ साली झालेल्या पोलिस अॅक्शननंतर हैदराबाद संस्थान खालसा झालं. देशाच्या पायातील एक काटा कायमचा दूर झाला. यंदा येत्या १७ सप्टेंबरला त्याला ७० वर्षं होत आहेत. स्वतंत्र भारतातील  हैदराबाद राज्याचा राजप्रमुख ही नेहरूंनी केलेली नेमणूक निजामानं स्वीकारली. राजप्रमुख या नात्यानं निजामाला भारतीय तिरंगी राष्ट्रध्वजाला अभिवादन करणं भाग पडलं.......

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Tue , 11 September 2018
  • 1 Comments
  • 3 Like

‘महासत्ता’ होण्यापेक्षा भारताला एक ‘महान देश’ अशी मान्यता मिळावी!

भारत कशा प्रकारे एक जागतिक सत्ता होत आहे, याचा ऊहापोह या पुस्तकात केला आहे. लेखिकेने या पुस्तकासाठी अनेक मान्यवरांच्या मुलाखती घेतल्या आहेत आणि पुस्तकात अनेक संदर्भही दिले आहेत. लेखिका एके ठिकाणी म्हणते, ‘भारत एक ‘महासत्ता’ होण्यापेक्षा भारताला एक ‘महान देश’ अशी मान्यता मिळावी, ही भारतीयांची मनोधारणा आहे’........

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Mon , 27 August 2018
  • 0 Comments
  • 2 Like

रॉबर्ट स्मॉल्स पुढे साक्षर झाला. राजकारणात गेला. आफ्रिकन-अमेरिकनांच्या न्याय्य हक्कांसाठी मरेपर्यंत झगडला!

गुलामांना गुराढोरांसारखं विकत किंवा अमानूष मारहाणही करत. त्याचं चीड आणणारं वर्णन वाचताना मनाला यातना होतात. फ्रेडरिक डग्लस, नाथनिएल टर्नर, डेन्मार्क व्हेसी अशा अपरिचित अमेरिकन काळ्या गुलामांची नावं आपल्या वाचनात येतात. त्यामुळे त्यांची माहिती गूगलवर काढली तरी त्या अशिक्षित गुलामांनी स्वातंत्र्य मिळवण्यासाठी दाखवलेल्या असामान्य धैर्यानं आणि कर्तृत्वानं आपण अचंबित होतो.......

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Thu , 05 July 2018
  • 0 Comments
  • 5 Like

चीन आता स्वतःची तुलना युरोप-अमेरिकेशी करतो!

दक्षिण आशियाला चीन फारसा महत्त्व देत नाही. चीन आता स्वतःची तुलना युरोप-अमेरिकेशी करतो असं ऐकलं होतंच, ते जाणवलं. पहिल्या पानावर पंतप्रधान शी जिनपिंग चिनी आरमाराची परेड निरीक्षण करत आहेत असं छायाचित्र होतं. परेडमध्ये विमानवाहू नौका आणि अणुशक्तीवर चालणारी, अण्वस्त्रधारी पाणबुडीचा समावेश होता. चिनीचे कोणाशीच मैत्रीचे संबंध नाहीत.......

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Mon , 16 April 2018
  • 0 Comments
  • 6 Like

सिंको द मेयो : मेक्सिकोचा स्वातंत्र्य दिन

‘सिंको द मेयो’ म्हणजे ५ मे हा मेक्सिकोचा स्वातंत्र्य दिन नसला तरी त्याला स्वातंत्र्य दिनासारखाच मान आहे. अमेरिकन लोकांनाही ५ मे हा दिवस विशेष वाटतो. मेक्सिकोत ५ मे रोजी सार्वजनिक सुटी असते. पेबला द लॉस एंजेलिसमध्ये जल्लोष असतो. सकाळी ११ वाजता परेड सुरू होते. ती काही तास चालते. त्यात सैन्य, पोलिस, फायरब्रिगेड वगैरें आणि फ्लोट्सचा भाग असतो. ते पाहायला हजारोंच्या संख्येनं पर्यटक येतात........

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Thu , 04 May 2017
  • 0 Comments
  • 3 Like

भारत - चीन संबंध : दोन निरीक्षणं

‘चायना डेली’सारख्या पत्रात दलाई लामांच्या भेटीबद्दल काहीही बातमी किंवा लेखाचा अभाव पाहून आश्चर्य वाटलं. आधीच्या म्हणजे चार-सहा एप्रिलला ‘चायना डेली’मध्ये छापलेला धमकीवजा अग्रलेख इंटरनेटवर वाचला. भारतीय आणि परदेशी वर्तमानपत्रांनी चिनी आक्षेपाला बरीच प्रसिद्धी दिली होती. मात्र भारत इस्राएलकडून क्षेपणास्त्र विरोधी तंत्रज्ञान विकत घेणार एवढीच फक्त बातमी भारताबद्दल छापलेली वाचायला मिळाली........

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Fri , 14 April 2017
  • 0 Comments
  • 3 Like

रामानुजन : असामान्य गणितज्ञ

आज आंतरराष्ट्रीय कीतीर्चे भारतीय गणिती रामानुजन यांची जयंती. हा दिवस ‘राष्ट्रीय गणित दिवस’ म्हणून साजरा केला जातो. त्यानिमित्ताने त्यांच्या जीवनावर आधारलेल्या ‘The Man Who Knew Infinity’ हा इंग्लिश बोलपट याच वर्षी जगभर प्रदर्शित झाला आहे. त्याविषयीच्या या लेखाचं पुनर्प्रकाशन. .......

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Thu , 22 December 2016
  • 0 Comments
  • 0 Like

रामानुजन : असामान्य गणितज्ञ

रामानुजनचे काम देव पटेलने ( ‘स्लम डॉग मिलिओनर’फेम ) तर त्याच्याहून १२ वर्षांनी लहान असलेल्या पत्नी जानकीचं काम अमेरिकेत जन्मलेल्या आणि वाढलेल्या देविका भिसे हिनं केलं आहे. देविकाच्या आई स्वाती भिसे या चित्रपटाच्या कार्यकारी दिग्दर्शक आहेत. जानकी (देविका) आणि तिच्या सासूबाई (अरुंधती नाग) दक्षिणी पद्धतीने नेसलेल्या नऊ वारी साडीत (पण सकच्छ नव्हे) इंग्लिश बोलणाऱ्या दाखवल्या आहेत. ऑस्कर विजेता जेरेमी आयर्न हा हार्डी.......

  • कॅ. मिलिंद परांजपे
  • Sat , 22 October 2016
  • 0 Comments
  • 2 Like

© 2025 अक्षरनामा. All rights reserved Developed by Exobytes Solutions LLP.